Bối cảnh: Mỹ hiện áp thuế trung bình 25–50% lên hàng Trung Quốc. Nếu tăng thêm 100%, hàng Trung Quốc sẽ rất khó cạnh tranh tại thị trường Mỹ.
Nội dung
I. Tác động tích cực
- Việt Nam có thể thay thế hàng Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực mà Việt Nam đang có năng lực như: Dệt may, da giày, đồ gỗ, điện tử tiêu dùng, linh kiện điện tử, đồ nhựa, hàng gia dụng, nông sản chế biến.
Những ngành đang có FDI lớn từ Trung Quốc hoặc Đài Loan tại Việt Nam sẽ đẩy mạnh mở rộng công suất để bù đắp cho phần thiếu hụt từ Mẫu quốc. Điều này dẫn tới xuất khẩu Việt Nam sang Mỹ có thể tăng mạnh.
- Các tập đoàn quốc tế (và cả doanh nghiệp Trung Quốc) sẽ chuyển một phần sản xuất sang Việt Nam để tránh thuế Mỹ. Việt Nam tiếp tục hưởng lợi từ xu hướng “China+1”.
Kết quả: Tăng trưởng công nghiệp chế biến, chế tạo; tạo việc làm; tăng thu ngân sách.
- Cải thiện cán cân thương mại: Xuất khẩu sang Mỹ tăng làm tăng dự trữ ngoại hối và hỗ trợ cho tỷ giá VND/USD
II. Tác động tiêu cực
- Rủi ro lẩn tránh thuế: Mỹ có thể điều tra xuất xứ hàng Việt Nam nếu nghi ngờ hàng Trung Quốc đội lốt.
- Gián đoạn chuỗi cung ứng: Nhiều doanh nghiệp Việt Nam nhập linh kiện, nguyên liệu từ Trung Quốc. Nếu kinh tế Trung Quốc bị ảnh hưởng, sản xuất chậm lại hoặc giá linh kiện tăng do bị Mỹ siết, chi phí sản xuất của doanh nghiệp Việt Nam cũng tăng.
- Áp lực hàng giá rẻ: Hàng Trung Quốc dư thừa (không xuất sang Mỹ được) có thể tràn sang Việt Nam với giá rẻ gây áp lực cho doanh nghiệp nội địa, đặc biệt trong các ngành: Thép, nhôm, gốm sứ, điện gia dụng, máy móc.
Việt Nam có thể phải tăng cường phòng vệ thương mại để bảo vệ sản xuất trong nước.
- Biến động tài chính: Nếu căng thẳng Mỹ–Trung leo thang thì rủi ro toàn cầu tăng, dòng vốn đầu tư quốc tế biến động.
Đồng Nhân dân tệ (CNY) có thể mất giá sẽ gây áp lực lên VND và xuất khẩu Việt Nam bị cạnh tranh tại các thị trường khác.
III. Kết luận
Việt Nam hưởng lợi lớn về xuất khẩu và FDI nhưng cần quản lý tốt gian lận thương mại và chuỗi cung ứng để tránh rủi ro dài hạn.
Nguồn: Citicom
